Dr. Atila Gürses | Onduline Avrasya A.Ş. | Teknik Danışman

Türkiye’de 01/06/2018 tarihinden itibaren binalarda su yalıtımı yapılması zorunludur [1].

Su yalıtımı, binaları nem, yağmur, kar ve zemin suları gibi dış etkilerden korumak için kullanılan en önemli yapı bileşeni olup, ancak yüksek kaliteli su yalıtım malzemeleri kullanılması halinde istenen performans elde edilebilir. Binanın konumuna, kat sayısına, temel derinliğine bağlı olarak toplam bina maliyetinin %1-3’ü kadar bir maliyetle yapılabilen su yalıtımında kaliteli malzeme kullanımı, binanın dayanıklılığı ve uzun ömürlü olması açısından çok önemlidir. Kalitesiz su yalıtım membranları su sızmasına neden olup, binanın yapısal bütünlüğünün bozulmasına, bina içinde küf, çiçeklenme gibi hasarlara ve bina içinde yaşayanlarda sağlık sorunlarına neden olabilir.

Bina çatılarındaki ve temel duvarlarındaki su yalıtımlarında kalitesiz malzeme seçimi ve hatalı uygulama yapılması halinde, yenileme maliyetine katlanılarak su yalıtımı uygun hale getirilebilir ancak, bina temellerindeki su yalıtımında kalitesiz malzeme kullanımı ve hatalı uygulama, giderilmesi mümkün olmayan sorunlara neden olabilir.

Temel su yalıtımında kaliteli malzeme kullanımı, binanın uzun ömürlü olması, donatının paslanmasının engellemesi ve binanın yapısal bütünlüğünü koruyabilmesi için vazgeçilmez bir unsurdur.

Kaliteli su yalıtım malzemeleri; kullanım yerine ve amacına bağlı olarak ilgili standartlardaki asgari değerlere sahip olan malzemelerdir.

Bitüder’e üye 8 üretici firma, standartlara uygun üretim yapma taahhüdünde bulunmuş olup, bu firmaların ürünleri yılda en az 1 kez piyasadan satın alınıp, uygunluk değerlendirme hizmetlerini bağımsız ve tarafsız bir yapıda sağlamayı taahhüt eden TEBAR Test Belgelendirme ve Araştırma Geliştirme Ticaret A.Ş.’de test ettirilerek standartlara uygunluğu denetlenmektedir.

Standartlara uygun olmayan modifiye bitüm esaslı su yalıtım membranlarının görüntüleri kaliteli ürünlere benzese de, bileşimindeki bitüm oranının azaltılması ve dolgu oranının artırılması nedeni ile birleşim yerinin ayrılmaya karşı direnci (TS EN 12316-1) ve bağlantıların kayma mukavemeti (TS EN 12317-1) azalır ve ek yerlerinde sızdırma riski oluşur [2- 3].

Su yalıtımı, nem ve suyun bina içine girmesini önlemek için yapılan bir işlemdir. Su çıkmayan temellerde sadece yağmur sularına karşı önlem almak çok risklidir. Bu temellerde herhangi bir anda su çıkabilir ve temel betonu içindeki donatıların paslanmasına neden olarak, binanın yapısal bütünlüğünün bozulmasına neden olabilir. Bu nedenle bina temel altlarında su yalıtımı yapılması, her zaman riskleri minimize etmek açısından önemlidir.

Binalarda, donma derinliği (Türkiye don derinliği Haritasına göre 40cm ile 160 cm arasında değişmektedir.) üzerindeki temel bölümlerindeki en küçük bir sızıntı bile, donma çözülme döngüleri sonucunda zamanla çok büyük sorunlara neden olacak boyutlara gelebilir [4].

Modifiye bitüm esaslı kaliteli su yalıtım membranları ve doğru işçilikle yapılan su yalıtımı uygulamaları, binaların daima güvenli kalmasını ve kullanım ömrünün önemli ölçüde uzamasını sağlar. İşte bu nedenle, müteahhitin kaliteli bir su yalıtım membranına yatırım yapması, uygulamacı ve nihai tüketicinin kaliteli su yalıtım membranı talep etmesi bina için hayati önem taşır.

Yetersiz su yalıtımı bina sahibi için genellikle maliyetlidir. Bu nedenle, inşaat paydaşları, gelecekte böyle bir problemle karşılaşmamak için kalite iyileştirme yöntemlerini uygulamalıdır. Su yalıtım kalitesini iyileştirme yöntemleri, kurulum aşamasına ve hizmeti elde etmek için kullanılacak malzemelere bağlı olarak değişir.

• Yüksek kaliteli modifiye bitümlü su yalıtım membranları ile yapılmış su yalıtımları, taşıyıcı strüktür içindeki donatının paslanıp dayanımını kaybetmesini engelleyerek binanın yapısal bütünlüğünün korunmasında çok önemli bir rol oynar.
• Yüksek kaliteli modifiye bitümlü su yalıtım membranları ile yapılan su yalıtımları, çatılardan, duvarlardan ve temellerden su sızması gibi suyla ilgili tehditlere karşı güvenilir bir savunmadır ve su kaynaklı küf ve çiçeklenme sorunlarının, beton dökülmelerinin ve beton kanserlerinin (alkali silika reaksiyonu) oluşmasını önler (Şekil 1, 2), [5, 6, 7, 8]. 

Şekil 1: Beton Kanseri [7]. Şekil 2: Beton Dökülmesi [8].

• Yüksek kaliteli modifiye bitümlü su yalıtım membranları ile yapılan su yalıtımları, küf ve çiçeklenme için elverişli koşulların oluşmasını engelleyip daha sağlıklı bir iç ortama katkıda bulunurken, aynı zamanda enerji verimliliğini artırır ve yapı bileşenlerinin ömrünü uzatır (Şekil 3, 4), [6, 9, 10].
• Yüksek kaliteli modifiye bitümlü su yalıtım membranları ile yapılan su yalıtımları, binaların sıva, alçıpan, boya, parke gibi elemanlarda su sızıntısı nedeniyle oluşabilecek zararların önlenmesinde çok önemli bir rol oynar.

Şekil 3: Betonda yüzeyinde siyah küf [9]. Şekil 4: Beton yüzeyinde çiçeklenme [10].

• Su yalıtımı, binaların sıva, alçıpan, boya, parke gibi elemanlarda su sızıntısı nedeniyle oluşabilecek zararların önlenmesinde çok önemli bir rol oynar.

Su geçirmezlik, yapıları su hasarından koruyarak ve uzun ömürlü olmalarını sağlayarak her türlü inşaat projesi için hayati önem taşır ancak, en kaliteli su yalıtım ürünleri bile bazen başarısız olabilir ve bu da maliyetli onarımlara ve yapısal sorunlara yol açabilir. Bu başarısızlıkların ardındaki nedenleri anlamak, bunları önlemeye ve su geçirmezlik sistemlerinin etkinliğini sağlamaya yardımcı olabilir. Su yalıtım malzemelerinin başarısız olmasının temel nedenleri şunlardır:

• Su yalıtımı, bina yapımında önemli bir süreçtir. Suyun binanın iç kısmına nüfuz etmesini önleyen malzeme ve kaplamaların uygulanmasını içerir. Alt tabakaya sızan su, küf oluşumu, korozyon ve hatta çökme dahil olmak üzere yapıda önemli hasara neden olabilir. Su yalıtımının önemine rağmen, eğitim eksikliği ve yetersiz bilgi, uygun olmayan kalitesiz malzeme seçimi, hatalı detay çözümü ve hatalı işçilik, çeşitli problemlerin meydana gelmesine neden olabilir:
• Binaların su yalıtımı, toplam inşaat maliyetinin %1-3’ünü oluştururken, sigorta ve yasal taleplerin %80'ini oluşturur [11, 12]. Su yalıtımı hasarlarını düzeltmek, çok yüksek maliyetlere neden olabilir. Bu nedenle su yalıtımlarında kaliteli malzeme kullanımından kesinlikle ödün verilmemelidir.
• Su yalıtımı problemlerinin en büyük nedenleri, kalitesiz malzeme kullanımı, hatalı detay çözümü ve kalitesiz işçiliktir. Su yalıtım membranları, yalnızca membranı uygulayan inşaatçılar kadar iyidir.

Türkiye’de su yalıtımları, ancak sorun çıktığı zaman çözümlenmesi gereken bir konu olarak değerlendiriliyor. Su yalıtımları ne kadar doğru yapılırsa yapılsın, zamanla sorunlar çıkması olasıdır. Bu nedenle uygulamayı yapan firmalarla periyodik bakım sözleşmesi yapılması yararlı olacaktır. Yalıtımların yılda en az bir kez kontrol edilmesi, olası hasarlanmaların başlangıçta tespit edilerek çok düşük maliyetlerle çözülmesini ve ileride çok büyük ve yüksek maliyetli çözümlerin önüne geçilmesini sağlar. Avrupa’da, Amerika’da ve daha birçok ülkede yalıtımı yapan firmalarla bakım anlaşması yapılmakta ve yalıtımların periyodik kontrolları sağlanmaktadır [13].

Türkiye’de binalardaki su yalıtımı problemleri, poliçede belirtilmiş olması şartı ile sigorta kapsamında yer alabilir. Ayrıca çatı akmasına bağlı olarak konut içerisinde oluşan hasarlar da sigorta kapsamındadır. Bazı sigorta firmaları su yalıtım hataları sonucunda oluşabilecek su sızıntılarını kapsama alsa da, poliçede bu durumun ayrıntılı bir şekilde açıklanmaması halinde zararları karşılamamakta ve bina sahipleri mağdur olmaktadır. Bu nedenle poliçenin hazırlanmasında bir su yalıtımı uzmanından destek alınması, sigortanın geçerliliğinin sağlanması açısından yararlı olacaktır.

Su yalıtımının uzun ömürlülüğü, bir su yalıtım sisteminin büyük ölçüde onarılması veya değiştirilmesi gerekmeden önce işlevsel kaldığı bir dönemdir. Su yalıtımının uzun süre dayanmasını sağlamak, aynı zamanda bina içinde yapı sağlığı ve güvenliğini sağlamak açısından çok önemlidir. Nem, temellerde zayıflığa neden olabilir, iç mekana zarar verebilir, küf ve çiçeklenme gibi görsel sorunlar oluşturur. Bunların giderilmemesi, sağlık tehlikelerine ve çok pahalı onarımlara neden olabilir.

Su yalıtım sistemlerinin ömrünü etkileyen faktörler:

• Uygun yüzey hazırlığı: İnşaatta herhangi bir su yalıtım malzemesi uygulamadan önce, sistemin etkinliğini ve uzun ömürlülüğünü sağlamak için uygun yüzey hazırlığı çok önemlidir. Bu, yüzeydeki herhangi bir çatlak veya hasarın derinlemesine temizlenmesini ve onarılmasını ve ayrıca pürüzsüz olmasını ve su yalıtım malzemesinin yapışmasını engelleyebilecek herhangi bir kirletici madde bulunmamasını sağlamayı içerir. Yüzeyi doğru bir şekilde hazırlamak, su yalıtım sisteminin amaçlandığı gibi çalışmasını garanti etmeye yardımcı olur ve binayı uzun yıllar su hasarından korur.
• Malzeme kalitesi ve doğru uygulama teknikleri: Su yalıtımının bina ömrü boyunca performansını sürdürmesi isteniyorsa, yüksek kaliteli su yalıtım membranlarına yatırım yapmak ve uygulamayı üretici firmanın önereceği tekniklerle yapmak çok önemlidir. Düşük kaliteli malzemeler kolayca aşınır, yırtılır, bozulur ve işlevini yitirir.
• Çevresel koşullar: Aşırı hava koşulları, sıcaklık değişimleri ve UV radyasyonu etkisinde kalmak, kalitesiz su yalıtım membranlarının performansını kısa sürede azaltabilir.
• Kurulum kalitesi:Su yalıtım sistemlerinin uygulaması, etkili ve uzun süre çalışmasını sağlamak için deneyimli bir profesyonel ekip tarafından yapılmalıdır.
• Bakım: Düzenli kontroller ve zamanında onarım, su yalıtım sistemlerinin hizmet ömrünü uzatır ve bina yapısının uzun ömürlülüğünü ve etkinliğini sağlamak için çok önemlidir. Olası sızdırma sorunları, uzman yalıtımcılar tarafından yapılacak periyodik kontrollarla maliyetli sorunlara dönüşmeden önce belirlenebilir ve çözülebilir. Yalıtımı korumak söz konusu olduğunda önleme, uzun vadede hem zamandan hem de paradan tasarruf sağlayabilir.

Yüksek Kaliteli Su Yalıtım Membranlarının Faydaları

Yüksek kaliteli membranlar, zorlu koşullara dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Bu mükemmel malzemeler su penetrasyonuna, kimyasal saldırılara ve fiziksel aşınma ve yıpranmaya karşı yüksek dirence sahiptir. Bu tür membranlara yapılan yatırım, su yalıtım sistemlerinin uzun vadeli verimliliğini garanti eder, binayı korumanın ve uzun vadede bakım maliyetlerini düşürmenin anahtarıdır.

• Geliştirilmiş Dayanıklılık

Yüksek kaliteli su yalıtım membranları, bozulmaya neden olan mekanik ve çevresel zorluklara dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Örneğin, çok esnek ve güçlü üst düzey su yalıtım membranları, binaların hareketlerine ve oturmasına, çatlamadan veya yapışmayı kaybetmeden dayanabilen son derece gelişmiş polimerler ve elastomerler içerir.

Yüksek kaliteli su yalıtım membranları, su girişini engelleyerek binanın yapısal gücünü korur. Temeller, duvarlar ve çatılar gibi temel bileşenleri neme bağlı tahribattan korur, böylece binanın uzun ömürlü olmasını sağlar.

• Geliştirilmiş Performans

Yüksek kaliteli su yalıtım membranları daha güvenilir su yalıtımı sunar ve aşılmaz bir bariyer görevi görür. Bu tür bir koruma, nemin yüksek olacağı bölgelerde yoğun yağışların yaygın olduğu durumlarda önemlidir.

Bozulabilen ve etkisiz hale gelebilen düşük kaliteli alternatiflerin aksine, yüksek kaliteli su yalıtım membranları, zaman içinde koruyucu yeteneklerini tutarlı bir şekilde sürdürecektir. Performanstaki bu tutarlılık, su yalıtım sistemlerinin beklenen kullanım ömürleri boyunca en iyi şekilde performans göstermesini sağlamaları açısından önemlidir.

• Maliyet etkinliği

Yüksek kaliteli su yalıtım membranları, satın alma sırasında yüksek görünen ancak kullanım ömürleri boyunca (uzun vadede) tasarruf sağlayan bir başlangıç maliyetine sahiptir. Bu ürünler, onarım ve bakım çalışmalarını ve sıklığını azaltmak için uzun ömürlü ve dayanıklı olacak şekilde tasarlanmıştır ve bu da genel yaşam döngüsü maliyetlerini önemli ölçüde azaltır.

• Sürdürülebilirlik: Sürdürülebilir inşaat uygulamaları söz konusu olduğunda, yüksek kaliteli su yalıtım membranları kullanmanın önemi göz ardı edilemez. Bu malzemeler sadece binaları su hasarından korumakla kalmaz, aynı zamanda enerji tüketimini azaltmada ve bir yapının kullanım ömrünü uzatmada hayati bir rol oynar. Su yalıtım membranları, su girişini önleyerek yapısal bütünlüğün korunmasına, iç mekan hava kalitesinin iyileştirilmesine ve uzun vadede maliyetli onarım ihtiyacının azaltılmasına yardımcı olur. Bir inşaat projesi için su yalıtım malzemeleri seçerken, gelecek yıllarda sürdürülebilir ve sorunsuz bir bina sağlamak, dayanıklı ve enerji açısından verimli çevre dostu seçenekleri tercih etmek çok önemlidir.

Su yalıtım membranlarının seçiminde uzman yalıtımcılara danışmanın önemi

Her proje farklıdır ve kullanılacak malzemeler, belirli proje gereksinimlerine uyumlu olmalıdır. İster yeni bir inşaat ister yeniden yapılanma olsun, su yalıtım malzemesinin proje performans gereksinimlerine ve spesifikasyonlarına uygun olması gerekir.

Su yalıtım projeniz için hangi malzemeyi kullanacağınızdan emin olamadığınızda, standartlara uygun üretim yapan firmalara ve bu firmaların bünyesindeki su yalıtım uzmanlarına danışmak doğru bir yaklaşım olabilir. Uzmanlar bir saha değerlendirmesi yapabilir ve kullanılacak kaliteli su yalıtım malzemesi seçiminde ve uygulamanın nasıl yapılması gerektiği konusunda öneride bulunabilirler. Böylece su yalıtım sistemi gerçekten etkili bir şekilde çalışacak ve uzun süre dayanacaktır.

Modifiye bitüm esaslı su yalıtım membranlarında garanti

Üretici firmalar, modifiye bitüm esaslı su yalıtım membranlarına genellikle 10 yıl su geçirimsizlik garantisi verirler. Ancak bu tek başına hiçbir şey ifade etmez. Uygulamayı yapan firmadan da, üretici firmanın önerdiği şekilde uygulama yapıldığının garantisi yazılı olarak alınmalıdır. Uygulama firmaları genellikle 3 yıl su geçirimsizlik garantisi vermektedir.

Tabi ki bu, garanti süresi bittikten sonra su yalıtım membranının işlevini yitireceği anlamına gelmez. SBS ile modifiye edilen bitüm esaslı kaliteli su yalıtım membranları en az 35 yıl dayanacak şekilde üretilmekle birlikte, herhangi bir fiziksel müdahale olmaması halinde, performansını bina ömrü boyunca sürdürebilir(Şekil 5), [14]. 

Şekil 5: Modifiye bitüm esaslı su yalıtım membranları ile çatı ve temel uygulama örnekleri [14].

Sonuç

Yüksek kaliteli modifiye bitümlü su yalıtım membranları, su yalıtım sisteminin uzun ömürlü olmasını sağlayacaktır. Artan uzun ömürlülük ve uzun süreli ve etkili performans, standartlara uygun üretim yapma taahhüdünde bulunan firmaların kaliteli su yalıtım ürünlerini kullanarak elde edilebilir.

Yüksek kaliteli su yalıtım membranlarına yatırım yapmak, başlangıçta daha yüksek bir maliyet gerektirebilir, ancak maliyetli onarım ve tadilatları önleyerek uzun vadede zamandan ve paradan tasarruf sağlayacaktır. Bu nedenle, ister yeni bir bina inşa ediliyor olsun, ister mevcut bir bina yenileniyor olsun, yatırımı uzun yıllar korumak için, su yalıtımına gereken önemi vermelidir.

Kaynaklar

[1] RESMİ GAZETE, Sayı: 30223, (27.10.2017), Binalarda Su Yalıtımı Yönetmeliği, Yürürlüğe girdiği tarih: 01.06.2018.

[2] TS EN 12316-1, (2001), Esnek su yalıtım levhaları- Bölüm 1: Bitümlü çatı su yalıtım levhaları- Birleşim yerinin ayrılmaya karşı direncinin tayini, Kabul Tarihi: 07.05.2001.

[3] TS EN 12317-1, (2000), Su yalıtımı amaçlı esnek levhalar- Bölüm 1: Çatıların su yalıtımı için bitümlü levhalar- Bağlantıların kayma mukavemetinin tayini, Kabul Tarihi: 14.11.2000.

[4] Kaşak, S., Komut, M., (2019), Karayolları Beton Üst Yapılar Projelendirme Rehberi, Türkiye Don İndeksi ve Don Penetrasyon Derinliği Haritası, s.21,

[5] Url-1 <<https://www.lathampool.com/blog/maintain/concrete-cancer-explained/>>, What is an Alkali-Silica Reaction in Concrete (Concrete Cancer)?, Alındığı tarih: 30.05.2025.

[6] Url-2 <<https://www.bustmold.com/resources/about-mold/mold-vs-efflorescence/, Mold vs Efflorescence, Alındığı tarih: 31.05.2025.

[7] Url-3 <<https://www.southernremedial.com.au/what-is-concrete-cancer>>, What is Concrete Cancer? Signs, Causes and Treatments, Alındığı tarih: 29.05.2025.

[8] Url-4 <<https://xpertfoundationrepair.com/concrete-spalling-what-is-it-and-how-does-it-affect-your-foundation>>, Concrete Spalling: What Is It And How Does It Affect Your Foundation?, Alındığı tarih: 30.05.2025.

[9] Url-5 <<https://www.moldaqp.com/is-black-mold-really-as-bad-as-the-hype/>>, Is Black Mold Really As Bad As The Hype, Alındığı tarih: 01.06.2025.

[10] Url-6 <<https://lesgoudronsduquebec.com/concrete-efflorescence?cookieIsSet=true>>, Efflorescence, Alındığı tarih: 29.05.2025.

[11] Url-7  <>, Common Problems Associated with Poor Waterproofing, Alındığı tarih: 30.05.2025.

[12] Url-8  <<https://www.optimech.co.nz/why-waterproof-membranes-fail/>>, Optimech Material Testing & Analysis Consultation, Alındığı tarih: 01.06.2025.

[13] Url-9  <<https://www.gcg.com.sg/waterproofing-check-maintenance/?gad_source=1&gad_ campaignid=21195031395&gclid=Cj0KCQjw9O_BBhCUARIsAHQMjS7iZggiqjcyI1qy0msjupUm5w28gRfXUEhFj3GzN3V7BaCi4lLyJ3kaAsc9EALw_wcB>>, Waterproofing check & Maintenance, Alındığı tarih: 01.06.2025.

[14] Url-10 << tr.onduline.com>>, Bituline Modifiye Bitümlü Su Yalıtım Membranları, Alındığı tarih: 01.06.2025.